|
Tempelcomplex Hagar Qim
Terwijl ik dit schrijf zit ik aan de zuidkust van Malta tussen twee
oude tempels in. Wat direct opvalt aan deze plek is de rust. Als je
net uit de verkeersdrukte komt die rondom
Valletta en Sliema heerst dan is het hier
een heerlijke oase van rust. Vooral aan het einde van de dag, als de
meeste mensen reeds vertrokken zijn, is dit een van de mooiere plekjes
van Malta. Je ziet dan ook kunstenaars zitten die de schoonheid van de
omgeving vastleggen op papier of canvas. Het zal daarom geen toeval
zijn dat juist op deze plek men duizenden jaren geleden twee
tempelcomplexen heeft weggezet. Het mooiste complex, de tempel van
Hagar Qim, is ongeveer drieduizend jaar voor het begin van onze
jaartelling weggezet. De lager gelegen Mnajdratempel heeft een
westelijke tempel die al rond 3600 voor Christus gebouwd is. De
oostelijk helft is ongeveer achthonderd jaar later gebouwd.
Bezoek
Vanuit St. Julians of Sliema rijd je binnen een half uur naar het
tempelcomplex. Op sommige plekken wordt Hagar Qim duidelijk met
bordjes aangegeven, op nog veel meer kruispunten ontbreken de
wegwijzers. Als je met een huurauto naar Hagar Qim rijdt dan kan een
navigatiesysteem daarom van pas komen. Als je bij Hagar Qim aankomt
dan moet je eerst entreetickets kopen bij het bezoekerscentrum. Dat
kan vanaf 9 uur ‘s morgens tot 16:30 uur. Het complex is tot 17 uur
geopend, maar de laatste toegang is om 16:30 uur. Omdat een half uur
te krap is om alles te zien zouden wij aan willen raden om uiterlijk
om 16 uur aan de rondwandeling te beginnen. Nadat je tickets hebt
gekocht krijg je eerst een korte film te zien (ongeveer vier minuten).
Deze film moet je een stukje historie van de tempels vertellen, maar
eerlijkheidshalve moeten we melden dat het vooral een combinatie is
van beelden van wat er nu van de tempels te zien is met wat
jaartallen. Na de film loop je langs een aantal archeologische
vondsten, uitleg over hoe de tempels gebouwd zijn en hoe het samenspel
is tussen de tempels en het binnenvallende zonlicht.
Hagar Qim
De hoogst gelegen tempel is het Hagar Qim complex. Deze tempel is
deels zoals hij aangetroffen is, deels een herconstructie van hoe de
tempel geweest is. Dat geldt met name voor sommige gedeeltes van de
indrukwekkende ringmuur om het complex. Kenmerkend voor de Hagar Qim
tempel zijn de stenen platen met daarin vierkante gaten. Het lijken
ramen, maar feitelijk zijn het toegangspoorten tot de zijvertrekken
van de tempel. Bezoekers kunnen slechts een klein deel van de tempel
daadwerkelijk betreden. De zijkamers zijn niet toegankelijk voor
bezoekers.
Mnajdratempel
Via een traploos pad naar beneden kom je na ruim vijfhonderd meter
lopen aan bij het tweede tempelcomplex. In een aantal zaken wijkt deze
tempel af van de Hagar Qim tempel. Allereerst is deze tempel in twee
vrijwel gelijke delen gebouwd, waarbij er een tijdsverloop van maar
liefst acht eeuwen ligt tussen de bouw van de westelijke helft en de
latere aanbouw van het oostelijke deel. Uniek is het feit dat er met
twee steensoorten gewerkt is. De buitenmuren zijn opgetrokken uit hard
koraalkalksteen, terwijl de binnenste muren uit het zachtere
globigerinekalksteen bestaan. De reden hiervan is dat de zachtere
steensoort zich veel beter leende voor het aanbrengen van decoraties
op de stenen. Deze versieringen bestaan vooral uit in het steen
aangebrachte puntjes. Deze gaatjes geven de binnenkant van de tempel
een bijzonder interieur. In de oostelijke helft zouden in twee
verticale stenen gaatjes aangebracht zijn waar een afwijkend patroon
in terug te vinden is. Men vermoed dat dit zou kunnen duiden op een
soort van kalender. Wetenschappelijke onderbouwing hiervoor is echter
nog niet helemaal sluitend. Ook heeft men twijfels of de reconstructie
van dit deel van de Mnajdratempel helemaal correct geschied is.
Tentdoeken
Erosie door wind en water hebben beide tempelcomplexen al flinke
schade toegebracht. De afgelopen decennia is luchtvervuiling daar als
bedreigende factor bijgekomen. Wat onderzoek met UV-metingen
uitgewezen heeft is dat ook de zon bijdraagt aan de achteruitgang van
de conditie van de tempels. Deze metingen wezen uit dat in de heetste
maand juli de temperatuur van sommige gedeeltes van de tempels
opliepen tot ruim vijftig graden Celsius, waarna de temperatuur ‘s
nachts weer ruim onder de dertig graden uitkwam. Deze
temperatuurschommelingen in combinatie met de andere bedreigende
factoren hebben de overheid van Malta doen besluiten om beide
complexen te overdekken. Als je de tempels nu bezoekt dan tref je ze
aan met een overkapping van wit tentdoek er overheen.
|
